Gmina Barciany położona jest w północno - wschodniej części województwa olsztyńskiego, przy granicy polsko - rosyjskiej. Od strony wschodniej graniczy z gminą Srokowo, od południa z gminą Kętrzyn, a od zachodu z gminami Korsze i Sępopol. Północna granica gminy pokrywa się z granicą państwa. Sąsiadem po stronie rosyjskiej jest Rejon Prawdinskij. Gmina powstała w 1975 roku. W obecnym kształcie istnieje od roku 1977, kiedy to dołączono do niej teren byłej Gromady (od 1975 - gminy) w Skandawie (z wyjątkiem sołectwa Lwowiec).

Barciany są gminą typowo rolniczą. Użytki rolne zajmują 24424 ha, są to głównie gleby klasy III i IV (96%). Gmina produkuje dużo pszenicy, rzepaku, bobiku, żywca wieprzowego i wołowego oraz mleka.